Επιβαρυντική για την Ελλάδα είναι η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, όπου η χώρα μας κατηγορείται μεταξύ άλλων, για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, και κακομεταχείριση προσφύγων και μεταναστών. Επίσης οι ελληνικές αρχές κατηγορούνται για κακομεταχείριση κρατουμένων από αστυνομικούς και φυλακισμένων από σωφρονιστικούς υπαλλήλους.
Επιβαρυντική για την Ελλάδα είναι η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, όπου η χώρα μας κατηγορείται μεταξύ άλλων, για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, και κακομεταχείριση προσφύγων και μεταναστών. Επίσης οι ελληνικές αρχές κατηγορούνται για κακομεταχείριση κρατουμένων από αστυνομικούς και φυλακισμένων από σωφρονιστικούς υπαλλήλους.

Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα απέτυχε να προσφέρει άσυλο στη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που το ζήτησαν. Τον περασμένο Οκτώβριο η γερμανική ΜΚΟ Pro-asyl και η Ελληνική Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και των Μεταναστών δημοσίευσαν έκθεση για την κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών που φθάνουν από τη θάλασσα. Στην έκθεση καταγγέλθηκαν συστηματικές παραβιάσεις από μέλη των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας που αφορούσαν τόσο κακομεταχείριση, όσο και άρνηση πρόσβασης σε διαδικασίες ασύλου. Αυτές οι παραβιάσεις ήταν σύμφωνες με τις καταγγελίες που λάμβανε η Διεθνής Αμνηστία σε όλη τη διάρκεια του έτους. Πολλά άτομα που προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ελλάδα πνίγηκαν στην προσπάθεια ή εμποδίστηκαν από μέλη της Ακτοφυλακής. Όσοι κατάφεραν να προσεγγίσουν στεριά συνήθως επαναπροωθήθηκαν σε χώρα προέλευσής τους, χωρίς νομική βοήθεια ή πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου.

Όπως ακόμη σημειώνεται, το πρωτόκολλο επανεισδοχής Ελλάδας-Τουρκίας χρησιμοποιήθηκε για να επαναπροωθηθούν Ιρακινοί πολίτες από την Ελλάδα στην Τουρκία παρά τις ανησυχίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ότι η Τουρκία συχνά τους επιστρέφει στο Ιράκ. Η πρακτική αυτή όμως, επισημαίνεται, παραβιάζει τη διεθνή απαγόρευση της επαναπροώθησης μεταναστών σε χώρα όπου υπάρχει κίνδυνος σοβαρών καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Διεθνής Αμνηστία υπογραμμίζει επίσης, ότι το 2007 συνεχίστηκε η αυθαίρετη και μακροχρόνια κράτηση αιτούντων άσυλο μεταξύ των οποίων και παιδιά. Συγχρόνως, σύμφωνα με την οργάνωση, μετανάστες υποβλήθηκαν σε κακομεταχείριση, ενώ παρά τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) ότι η Ελλάδα παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο αριθμός των καταγγελλόμενων κρουσμάτων κακομεταχείρισης από την αστυνομία αυξήθηκε.

Τα περιστατικά που αναφέρθηκαν (και κάποια δημοσιοποιήθηκαν μέσω βίντεο στο διαδίκτυο) αποκαλύπτουν δυσμενείς διακρίσεις κατά ανθρώπων που προέρχονται από περιθωριοποιημένες ομάδες, κυρίως μετανάστες και αιτούντες άσυλο.

Στις φυλακές -συνεχίζει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας- και σε άλλα μέρη κράτησης εξακολουθούν ο υπερσυνωστισμός, οι άθλιες συνθήκες κράτησης και η κακομεταχείριση. Τον Απρίλιο η φερόμενη κακομεταχείριση τροφίμου στις φυλακές Μαλανδρίνου πυροδότησε εξεγέρσεις σε ακόμη 10 φυλακές στη χώρα. Οι φυλακισμένοι στο Μαλανδρίνο είπαν πως το περιστατικό ήταν «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι». Τουλάχιστον 10 θάνατοι κρατουμένων σημειώθηκαν το διάστημα Μαρτίου-Ιουνίου σύμφωνα με τη ΜΚΟ Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων. Τον Αύγουστο η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» ανέφερε ότι υπήρξαν 30 θάνατοι το πρώτο εξάμηνο 2007. Παρόλο που μερικοί θάνατοι σχετίζονται με χρήση ναρκωτικών ή είναι αυτοκτονίες, υπήρξαν περιπτώσεις που οι συνθήκες θανάτου ήταν αμφισβητούμενες.

Εξάλλου στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι χώρα διέλευσης και προορισμού γυναικών και κοριτσιών θυμάτων εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση. Ο αριθμός όσων αναγνωρίζονται ως θύματα διακίνησης είναι απαράδεκτα χαμηλός και έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να μην μπορούν να εξασκήσουν το δικαίωμά τους σε βοήθεια και προστασία.

Στην έκθεση γίνεται επίσης αναφορά στην περίπτωση του προέδρου της Πακιστανικής Κοινότητας και υπερασπιστή -όπως σημειώνεται- των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Τζαβέντ Ασλάμ, ο οποίος αντιμετώπισε πιθανή έκδοση στο Πακιστάν, ύστερα από ένταλμα της Ιντερπόλ Πακιστάν για σύλληψη και απέλασή του. Η Διεθνής Αμνηστεία εξέφρασε την ανησυχία ότι επρόκειτο για τακτική δικαστικής παρενόχλησης ώστε να μην μπορέσει να υπερασπιστεί τα δικαιώματα άλλων έξι Πακιστανών στην Ελλάδα, που φέρεται ότι απήχθησαν από πράκτορες της ΕΥΠ μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στο Λονδίνο τον Ιούλιο 2005. Τον Μάρτιο, ο Άρειος Πάγος επιβεβαίωσε την ομόφωνη απόφαση του Εφετείου Αθηνών ότι ο Τζαβέντ Ασλάμ δεν πρέπει να εκδοθεί στο Πακιστάν.

Επιπρόσθετα στην εκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας επισημαίνεται ότι το δικαίωμα στην άρνηση στράτευσης για λόγους συνείδησης αναγνωρίζεται σε περιπτώσεις θρησκευτικής πίστης, αλλά όχι σε όσους δεν επιθυμούν να στρατευθούν για άλλους λόγους. Επιπλέον οι στρατεύσιμοι δεν ενημερώνονται για το δικαίωμά τους να υπηρετήσουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία.

Τέλος, τον Ιούλιο το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Δικαιώματα των Ρομά (ERRC) εξέφρασε ανησυχία για την έξωση 200 οικογενειών Αλβανών Ρομά από δυο οικισμούς στην Αθήνα. Όπως σημειώνεται, δεν εφαρμόσθηκαν ούτε τα πλέον στοιχειώδη εθνικά ή διεθνή νομικά κείμενα για τις αναγκαστικές εξώσεις.

ΗΠΑ

Στη φετινή έκθεση, οι ΗΠΑ επικρίνονται για «νομική συσκότιση που κόβει την ανάσα». Όπως σημειώνεται, ανώτεροι αξιωματικοί έχουν αρνηθεί να καταγγείλουν τη διαβόητη πρακτική του εικονικού πνιγμού και ο πρόεδρος των ΗΠΑ εξουσιοδότησε τη CIA να συνεχίσει τις μυστικές κρατήσεις και ανακρίσεις παρότι συνιστούν το διεθνές έγκλημα της εξαναγκαστικής εξαφάνισης. Εκατοντάδες άνθρωποι στο Γκουαντάναμο, στο Μπαγκράμ και χιλιάδες άλλοι στο Ιράκ εξακολουθούν να κρατούνται (πολλές φορές για περισσότερο από έξι χρόνια) χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη. Η διαταγή της Προσωρινής Αρχής της Συμμαχίας στο Ιράκ τον Ιούνιο 2004, που παραχωρεί στις ξένες ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και εταιρείες ασφάλειας ασυλία από ποινική δίωξη στα ιρακινά δικαστήρια, είχε ως συνέπεια εν ψυχρώ δολοφονίες αμάχων στο Ιράκ από φρουρούς της Blackwater. Επίσης «η κενότητα της έκκλησης της κυβέρνησης των ΗΠΑ για δημοκρατία και ελευθερία στο εξωτερικό καταδείχθηκε με τη συνεχιζόμενη υποστήριξη προς τον πρόεδρο Μουσάφαρ, ο οποίος συλλάμβανε χιλιάδες δικηγόρους, δημοσιογράφους, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικούς ακτιβιστές στο Πακιστάν».

Ευρωπαϊκή Ένωση

«Διπλά μέτρα και σταθμά» καταλογίζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία από τη μια πλευρά διακηρύσσει ότι είναι «μια ένωση αξιών αφοσιωμένη στην ανεκτικότητα, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα» και από την άλλη επιτρέπει ή συνεργάζεται με τη CIA σε απαγωγές, μυστικές κρατήσεις και παράνομες μεταγωγές κρατουμένων σε χώρες όπου υποβάλλονται σε βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης.

Όπως σημειώνεται «παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης καμία κυβέρνηση δεν έχει ερευνήσει πλήρως τις αδικοπραγίες, δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση της, δεν έχει θεσπίσει και εφαρμόσει επαρκή μέτρα για να αποτρέψει τη μελλοντική χρήση ευρωπαϊκού εδάφους για έκνομες μεταγωγές και μυστικές κρατήσεις. Αντιθέτως, μερικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιδίωξαν να αποδυναμώσουν την απόφαση του 1996 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που απαγορεύει την επαναπροώθηση υπόπτων σε χώρες όπου θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν βασανιστήρια».

Επιπλέον, αν και η ΕΕ χαρακτηρίζεται από κανονιστικές υπερβολές, απουσιάζουν οι ρυθμιστικοί κανόνες στο εσωτερικό της για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όπως σημειώνεται «η αλήθεια είναι ότι η ΕΕ δεν είναι σε θέση να καταστήσει υπόλογα κράτη-μέλη για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δεν εμπίπτουν στο δίκαιό της. Στην Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που συστάθηκε το 2007, έχει δοθεί τόσο περιορισμένο αντικείμενο που δεν μπορεί να αξιώσει οποιαδήποτε πραγματική λογοδοσία. Ενώ η ΕΕ θέτει ψηλά τον πήχη για τις υποψήφιες χώρες που επιδιώκουν ένταξη, από τη στιγμή που θα τους επιτραπεί η είσοδος μπορούν να παραβιάζουν τα πρότυπα με ελάχιστη ή καμία λογοδοσία».

Κίνα και Ρωσία

Η στρατιωτική χούντα στη Μιανμάρ το 2007 κατέστειλε ειρηνικές διαδηλώσεις μοναχών, πραγματοποίησε επιδρομές σε μοναστήρια και τα έκλεισε, κατάσχεσε και κατάστρεψε περιουσίες, πυροβόλησε, ξυλοκόπησε και έθεσε υπό κράτηση διαδηλωτές, παρενόχλησε ή συνέλαβε ως ομήρους φίλους και συγγενείς. Αντιστοίχως, στο Νταρφούρ οι δολοφονίες, οι βιασμοί και η βία συνεχίζονται αμείωτοι. Παρόλα αυτά, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για το Σουδάν και δεύτερος σε μέγεθος για τη Μιανμάρ. Μάλιστα στο Νταρφούρ μεταβίβασε κινεζικά όπλα. Συγχρόνως, στο εσωτερικό της χώρας συνεχίζεται η καταστολή ακτιβιστών και ντόπιων ΜΜΕ (παρά τις δεσμεύσεις ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων) και έχει επεκταθεί το μέτρο της «επανεκπαίδευσης μέσω εργασίας», μια μορφή κράτησης χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη.

Η Ρωσία καταπιέζει την πολιτική διαφωνία, ασκεί πιέσεις σε ανεξάρτητους δημοσιογράφους και έχει θεσπίσει νομοθετικούς ελέγχους για να χαλιναγωγήσει τις ΜΚΟ. Το 2007 ειρηνικές διαδηλώσεις διαλύθηκαν με τη βία, δικηγόροι, υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι δέχτηκαν απειλές και επιθέσεις.